Καλοήθης Υπερπλασία Προστάτη (ΚΥΠ)

Η Καλοήθης Υπερπλασία του Προστάτη (ΚΥΠ) είναι μία συνήθης πάθηση για τους άνδρες άνω των 50 ετών. Η ύπαρξή της μπορεί να πυροδοτήσει ενοχλητικά συμπτώματα στο ουροποιητικό σύστημα όπως δυσκολία στην ούρηση, ατελή ούρηση, επιτακτικότητα ούρησης και μειωμένη ροή ούρων. Μεταξύ των παραγόντων κινδύνου συμπεριλαμβάνονται η ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό, η καταγωγή, το ατομικό ιστορικό και ο τρόπος ζωής του ασθενούς. Στην εποχή μας, υπάρχουν αποτελεσματικοί τρόποι θεραπείας της υπερπλασίας του προστάτη, όπως τα φάρμακα και οι χειρουργικές επεμβάσεις. Για να επιλεγεί η κατάλληλη θεραπεία, θα πρέπει ο γιατρός να λάβει υπόψιν το μέγεθος του προστάτη, τα συμπτώματα που αντιμετωπίζετε και τη συνολική κατάσταση υγείας σας. Είναι σημαντικό να λάβετε θεραπεία, καθώς αν η πάθηση δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να επιφέρει δυσάρεστες επιπλοκές.

Τι είναι η ΚΥΠ; Επιδημιολογικά στοιχεία

Όσο περνούν τα χρόνια ο προστάτης μεγαλώνει

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη εμφανίζεται καθώς οι άνδρες μεγαλώνουν σε ηλικία. Ο προστάτης μεγαλώνει σε δύο φάσεις στη ζωή ενός άνδρα: η πρώτη είναι στην εφηβεία και η δεύτερη ξεκινά από την ηλικία των 25 ετών και συνεχίζει για ολόκληρη τη ζωή του άνδρα. Η υπερπλασία του προστάτη παρουσιάζεται κατά τη δεύτερη φάση. Όσο περνούν τα χρόνια ο προστάτης μεγαλώνει. Καθώς ο προστάτης αδένας είναι κάτω από την ουροδόχο κύστη και ο σωλήνας μέσω του οποίου διέρχονται τα ούρα από την κύστη περνά από το κέντρο του προστάτη η μεγάλη αύξηση του μεγέθους του προστάτη προκαλεί ενοχλητικά συμπτώματα στο ουροποιητικό σύστημα. Αν δεν αντιμετωπιστεί γρήγορα, υπόλειμμα ούρων παραμένει στην κύστη και η ροή τους προς την ουρήθρα είναι δυσχερής. Η κατάσταση αυτή μπορεί με τον καιρό να προκαλέσει προβλήματα και στους νεφρούς.

Η ΚΥΠ δεν είναι καρκίνος. Ωστόσο, μπορεί να υποκρύψει ενδεχόμενο καρκίνωμα στην περιοχή του ουροποιητικού συστήματος, γι’ αυτό τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με ΚΥΠ πρέπει να υποβάλλονται και σε συνολικό έλεγχο της υγείας του ουροποιητικού συστήματος. Έχει υπολογιστεί ότι το 50% των ανδρών μεταξύ των ηλικιών 51- 60 ετών έχουν ΚΥΠ, ενώ το ποσοστό αυτό για τους άνδρες άνω των 80 ετών εκτοξεύεται στο 90%.

Ποια είναι τα συμπτώματα της πάθησης

Εάν νιώσετε ότι δυσκολεύεστε να ουρήσετε, πρέπει να απευθυνθείτε αμέσως στον ιατρό, καθώς η κατάσταση αυτή χρήζει παρακολούθησης και αντιμετώπισης

Τα συχνότερα συμπτώματα των διαταραχών της ούρησης, δηλαδή τα συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα, είναι τα εξής:

  • Συχνουρία, όταν για μικρές ποσότητες προκαλείται η τακτική ανάγκη για ούρηση.
  • Νυκτουρία, όταν ξυπνάμε τη νύχτα, για να ουρήσουμε.
  • Επιτακτική ούρηση, όταν δεν μπορούμε να αναβάλλουμε μία ούρηση.
  • Ακράτεια από έπειξη, όταν πια δεν προλαβαίνουμε να πάμε στην τουαλέτα.
  • Μείωση ροής ούρων, όταν η ακτίνα των ούρων μειώνεται.
  • Δυσκολία στην έναρξη της ούρησης.
  • Διακοπτόμενη ούρηση.
  • Απώλεια σταγόνων ούρων μετά το τέλος της ούρησης.
  • Αίσθημα ατελούς κένωσης, η αίσθηση δηλαδή ότι η κύστη δεν άδειασε εντελώς.
  • Πλήρης αδυναμία ούρησης, η λεγόμενη επίσχεση ούρων.

Άλλα συμπτώματα είναι ο πόνος στην κύστη κυρίως κατά την ούρηση, ιδίως σε περιπτώσεις ουρολοίμωξης, καθώς και η αιματουρία, συνήθως σε περιπτώσεις λίθων στην κύστη.

Εάν νιώσετε ότι δυσκολεύεστε εντελώς να ουρήσετε πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα στον ιατρό, καθώς η κατάσταση αυτή χρήζει άμεσης παρακολούθησης και αντιμετώπισης.

Ποια είναι τα αίτια της ΚΥΠ

 Η πάθηση παρατηρείται συχνότερα σε άντρες που είναι παχύσαρκοι, κάνουν καθιστική ζωή, πάσχουν από μεταβολικό σύνδρομο, έχουν προβλήματα στύσης και επιβαρυμένο κληρονομικό ιστορικό.

Δεν είναι απολύτως σαφές τι προκαλεί την υπερπλασία του προστάτη. Μπορεί να είναι απόρροια των αλλαγών στην ισορροπία των ορμονών των ανδρών καθώς μεγαλώνουν.

Η πάθηση παρατηρείται συχνότερα σε άντρες που είναι παχύσαρκοι, κάνουν καθιστική ζωή, πάσχουν από μεταβολικό σύνδρομο, έχουν προβλήματα στύσης και επιβαρυμένο κληρονομικό ιστορικό. Αντίθετα, άντρες με υπογοναδισμό, έλλειψη δηλαδή τεστοστερόνης, σπάνια θα παρουσιάσουν τη νόσο, αφού η ανάπτυξη του προστάτη εξαρτάται από αυτή την «ανδρική» ορμόνη.

Παράγοντες κινδύνου

Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη είναι:

Η Hλικία

Η ΚΥΠ σπανίως εμφανίζεται σε ηλικίες μικρότερες των 40 ετών. Περίπου το 1/3 των ανδρών εκδηλώνουν μέτρια έως σοβαρά συμπτώματα μέχρι την ηλικία των 60 ετών και το 1/2 έως την ηλικία των 80 ετών.

Το οικογενειακό ιστορικό

Αν υπάρχει στην οικογένεια κάποιο μέλος όπως ο πατέρας ή ο αδερφός με προβλήματα στον προστάτη, αυξάνονται οι πιθανότητες να αντιμετωπίσετε κι εσείς το ίδιο πρόβλημα, ειδικά αν αυτό το άτομο χρειάστηκε θεραπεία πριν την ηλικία των 60 ετών.

Το οικογενειακό ιστορικό

Αν υπάρχει στην οικογένεια κάποιο μέλος όπως ο πατέρας ή ο αδερφός με προβλήματα στον προστάτη, αυξάνονται οι πιθανότητες να έχετε κι εσείς προβλήματα, ειδικά αν αυτό το άτομο χρειάστηκε θεραπεία πριν την ηλικία των 60 ετών.

Η καταγωγή

Τα προβλήματα αυτού του είδους είναι λιγότερο συχνά ανάμεσα σε ασιάτες άνδρες σε σχέση με  άνδρες της λευκής και μαύρης φυλής. Οι άνδρες της μαύρης φυλής παρουσιάζουν συμπτώματα σε νεαρότερες ηλικίες σε σχέση με τους άνδρες της λευκής φυλής.

Ιστορικό παθήσεων

Έρευνες έχουν δείξει ότι ο διαβήτης, όπως και οι καρδιαγγειακές νόσοι και η χρήση φαρμακευτικής αγωγής με β-αναστολείς (φάρμακα που λαμβάνονατι για την αρτηριακή πίεση), ίσως αυξάνουν τον κίνδυνο για ΚΥΠ. Επίσης, αυξημένο κίνδυνο παρουσιάζουν και όσοι έχουν αντιμετωπίσει προβλήματα στυτικής δυσλειτουργίας.

Ο τρόπος ζωής

Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο, ενώ η τακτική σωματική άσκηση τον μειώνει.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής;

Αυτές οι εμπειρίες συνοδεύονται από συναισθήματα ντροπής, μείωσης της αυτοπεποίθησης ακόμη και κατάθλιψη.

Τα συμπτώματα της υπερτροφίας του προστάτη ταλαιπωρούν έντονα τους άντρες αλλά και τις συντρόφους τους, επειδή:

  • Περιορίζεται η καθημερινή τους επαγγελματική και κοινωνική δραστηριότητα, αφού οι συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα τις διακόπτουν. 
  • Διαταράσσεται ο ύπνος τους, και έτσι αισθάνονται μία μόνιμη κόπωση.
  • Πολλές φορές, δεν προλαβαίνουν να πάνε στην τουαλέτα, ή ακόμη η περιορισμένη ροή ούρων γίνεται αιτία να λερώνουν το παντελόνι τους (ακράτεια).
  • Συνυπάρχει στυτική δυσλειτουργία.

Αυτές οι εμπειρίες συνοδεύονται από συναισθήματα ντροπής, μείωσης της αυτοπεποίθησης ακόμη και κατάθλιψη. Τα προβλήματα αυτά έχουν αντίκτυπο και στη σύντροφο του ασθενούς, γιατί, πέρα από τις επιπτώσεις στη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού, η σύντροφος ξυπνά το βράδυ από τις επισκέψεις του συζύγου στην τουαλέτα και ανησυχεί, βλέποντας τον άνθρωπό της να κλείνεται στον εαυτό του και να υποφέρει.

Πώς γίνεται η διάγνωση

Η διάγνωση πρέπει να γίνεται πάντα και μόνο από τον ειδικό ιατρό

Η διάγνωση πρέπει να γίνεται πάντα και μόνο από τον ειδικό ιατρό. Ο γιατρός θα λάβει το ιατρικό ιστορικό σας. Θα πρέπει να απαντήσετε σε αρκετές ερωτήσεις σχετικά με τα ακριβή συμπτώματα και πότε ξεκίνησαν. Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:

  • ψηφιακή εξέταση ορθού
  • δακτυλική εξέταση
  • ουρολογικό έλεγχο
  • αιματολογικό έλεγχο (PSA)
  • νευρολογικό έλεγχο

Επιπλέον εξετάσεις που μπορεί να χρειαστούν είναι: ουρο-ορομετρία, 24ωρο ημερολόγιο καταγραφής ούρησης,  έλεγχος λειτουργίας της κύστης και της ουρήθρας. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να κριθεί απαραίτητο να κάνετε υπερηχογράφημα νεφρών, βιοψία προστάτη, ουροδυναμικό έλεγχο, κυστεοσκόπηση ή ενδοφλέβια πυελογραφία.

Υπάρχει ειδική προετοιμασία πριν από την εξέταση;

Αρχικά, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό ιατρό, πιο συγκεκριμένα ουρολόγο

Αρχικώς, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό ιατρό, πιο συγκεκριμένα ουρολόγο. Πριν από την εξέταση είναι σημαντικό να έχετε κάνει κάποια ειδική προετοιμασία.

  • Καταγράψτε μία λίστα με τα συμπτώματα που παρουσιάζετε, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που φαινομενικά είναι άσχετα με την εν λόγω πάθηση.
  • Κρατήστε αρχείο με το πόσο συχνά και πότε ουρείτε, αν νιώθετε ότι αδειάζετε πλήρως την κύστη σας και πόσα υγρά πίνετε.
  • Καταγράψτε τα κύρια στοιχεία του ιατρικού ιστορικού σας και τις παθήσεις που έχετε.
  • Σημειώστε όλα τα φάρμακα ή σκευάσματα που λαμβάνετε, συμπεριλαμβανομένων των συμπληρωμάτων διατροφής ή των βιταμινών.
  • Καταγράψτε ό,τι ερωτήσεις θέλετε να κάνετε στο γιατρό (τι θεραπείες υπάρχουν, τι εξετάσεις πρέπει να κάνετε, πώς να αντιμετωπίσετε άλλες παθήσεις ταυτόχρονα με αυτήν, τι πρέπει να προσέχετε στην καθημερινή σας ζωή/ στη σεξουαλική δραστηριότητα).
  • Πρέπει να θυμάστε πόσο συχνά παρουσιάζετε τα συμπτώματα, πότε ξεκίνησαν, πόσο έντονα είναι, αν επιδεινώνονται κάποια συγκεκριμένη στιγμή της ημέρας, αν η συχνουρία σας ξυπνά την νύχτα, αν έχετε νιώσει ότι έχετε ατελή ούρηση κ.ά.

Επιπλοκές της ΚΥΠ

Οι επιπλοκές που έχουν αναφερθεί ως τώρα είναι οι παρακάτω:

Ξαφνική αδυναμία ούρησης, η λεγόμενη επίσχεση ούρων: Σ αυτές τις περιπτώσεις τα ούρα παροχετεύονται με καθετήρα. Κάποιοι άνδρες με υπερπλασία προστάτη χρειάζονται επέμβαση για να ανακουφιστούν από την κατακράτηση ούρων.

Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος: Η αδυναμία να αδειάσετε πλήρως την κύστη σας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος.

Πέτρες στην ουροδόχο κύστη: Αυτό προκαλείται γενικώς από την αδυναμία να αδειάσετε πλήρως την κύστη σας. Οι πέτρες μπορεί να προκαλέσουν λοίμωξη, ερεθισμό της ουροδόχου κύστης, αίμα στα ούρα και απόφραξη της ροής των ούρων.

Βλάβη στους νεφρούς: Η πίεση στην κύστη από την κατακράτηση ούρων μπορεί να βλάψει τους νεφρούς, πιθανώς ως παρενέργεια  ενδεχόμενων λοιμώξεων του ουροποιητικού.

Οι περισσότεροι άνδρες με υπερπλασία προστάτη δεν αντιμετωπίζουν σοβαρές επιπλοκές. Παρόλα αυτά, η οξεία κατακράτηση ούρων και η βλάβη στους νεφρούς μπορεί να απειλήσουν σοβαρά την υγεία του ασθενούς.

Πώς αντιμετωπίζεται η ΚΥΠ

Για την υπερπλασία του προστάτη εφαρμόζονται διάφορες θεραπείες, κυρίως φαρμακευτική αγωγή και χειρουργικές επεμβάσεις.

Για την υπερπλασία του προστάτη εφαρμόζονται διάφορες θεραπείες, κυρίως φαρμακευτική αγωγή και χειρουργικές επεμβάσεις. Η θεραπευτική επιλογή εξαρτάται από παράγοντες όπως το μέγεθος του προστάτη, η ηλικία σας, η συνολική σας υγεία και το μέγεθος της ενόχλησης που νιώθετε. Αν τα συμπτώματα είναι ανεκτά, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει απλώς παρακολούθηση.Η παρακολούθηση συστήνεται σε ασθενείς με ήπια συμπτώματα, που δεν έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινότητά τους. Συνιστώνται περιοδικές επισκέψεις στον Ουρολόγο και μεταβολές στον τρόπο ζωής του ασθενούς, π.χ. έλεγχο των υγρών και περιορισμό τους πριν από την κατάκλιση το βράδυ, ούρηση πριν από την κατάκλιση, αποφυγή καφέ και αλκοόλ που έχουν διουρητική και ερεθιστική δράση, θεραπεία πιθανής δυσκοιλιότητας, έλεγχος των φαρμάκων που χρησιμοποιεί ο ασθενής για άλλες παθήσεις και πιθανώς επιδεινώνουν τα συμπτώματα. Ένας στους 3 ασθενείς δεν θα χρειαστεί συμπληρωματική θεραπεία για την επόμενη πενταετία.

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι οι αναστολείς της 5-α αναγωγάσης, τα αντιχολινεργικά, οι αναστολείς των α-αδρενεργικών υποδοχέων, οι αναστολείς της φωσφωδιεστεράσης 5 ή/και συνδυασμοί αυτών.

Η χειρουργική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την ανοιχτή και τη διουρηθρική προστατεκτομή. Άλλες μέθοδοι επεμβατικής αντιμετώπισης είναι: η διουρηθρική εκτομή, η θεραπεία με laser, η  λαπαροσκοπική προστατεκτομή.

Υπάρχει ειδική προετοιμασία πριν από την εξέταση;

Αρχικώς, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό ιατρό, πιο συγκεκριμένα ουρολόγο. Πριν από την εξέταση είναι σημαντικό να έχετε κάνει κάποια ειδική προετοιμασία:

  • Καταγράψτε μία λίστα με τα συμπτώματα που παρουσιάζετε, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που φαινομενικά είναι άσχετα με την εν λόγω πάθηση.
  • Κρατήστε αρχείο με το πόσο συχνά και πότε ουρείτε, αν νιώθετε ότι αδειάζετε πλήρως την κύστη σας και πόσα υγρά πίνετε.
  • Καταγράψτε τα κύρια στοιχεία του ιατρικού ιστορικού σας και τις παθήσεις που έχετε.
  • Σημειώστε όλα τα φάρμακα ή σκευάσματα που λαμβάνετε, συμπεριλαμβανομένων των συμπληρωμάτων διατροφής ή των βιταμινών.
  • Καταγράψτε όποιες ερωτήσεις θέλετε να κάνετε στο γιατρό (τι θεραπείες υπάρχουν, τι εξετάσεις πρέπει να κάνετε, πώς να αντιμετωπίσετε άλλες παθήσεις ταυτόχρονα με αυτήν, τι πρέπει να προσέχετε στην καθημερινή σας ζωή/ στη σεξουαλική δραστηριότητα).

Πρέπει να θυμάστε πόσο συχνά παρουσιάζετε τα συμπτώματα, πότε ξεκίνησαν, πόσο έντονα είναι, αν επιδεινώνονται κάποια συγκεκριμένη στιγμή της ημέρας, αν η νυχτουρία σας ταλαιπωρεί, αν έχετε νιώσει ότι έχετε ατελή ούρηση.

Το μήνυμα!

Όπως φαίνεται, τα συμπτώματα της δυσχέρειας ούρησης λόγω αύξησης του μεγέθους του προστάτη μπορούν, σήμερα, να αντιμετωπιστούν εύκολα και αποτελεσματικά. Το να ζούμε με το πρόβλημα δεν είναι λύση και μία επίσκεψη στον Ουρολόγο μπορεί να μας σώσει από μία καθημερινή έγνοια και ταλαιπωρία. Όσο νωρίτερα πραγματοποιήσετε την επίσκεψη, τόσο μειώνονται οι πιθανότητες για την ανάγκη χειρουργικής αντιμετώπισης.

Πηγές Αναφοράς

ΚΥΠ_CIA 2017

Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμόδιου επαγγελματία υγείας.