Αναζητούμε προσωπικές λύσεις για κάθε μέρα

Επιπλοκές του Διαβήτη

Επιπλοκές του Διαβήτη

Οι άνθρωποι που ζουν με το Σακχαρώδη Διαβήτη μπορεί να αντιμετωπίσουν διάφορες επιπλοκές. Γενικά αυτές οι επιπλοκές διακρίνονται σε οξείες και μακροπρόθεσμες επιπλοκές

Οι άνθρωποι που ζουν με το Σακχαρώδη Διαβήτη μπορεί να αντιμετωπίσουν διάφορες επιπλοκές. Γενικά αυτές οι επιπλοκές διακρίνονται σε οξείες και μακροπρόθεσμες επιπλοκές.

Οι οξείες επιπλοκές του Διαβήτη είναι η Διαβητική κετοξέωση (ΔΚΟ) που είναι συνηθέστερη στον ΣΔτ1 και η υπεροσμωτική υπεργλυκαιμική κατάσταση (ΥΥΚ) αντίστοιχα στον ΣΔτ2.

Στις οξείες επιπλοκές συνήθως εντάσσεται και η υπογλυκαιμία, που ουσιαστικά αποτελεί επιπλοκή της θεραπείας του ΣΔ και θα αναλυθεί κατωτέρω.

Οι πιο μακροπρόθεσμες επιπλοκές του Διαβήτη αφορούν την επίδραση που έχει η μακροχρόνια υπεργλυκαιμία σε διάφορα σημεία του σώματος καθώς επηρεάζει τα αγγεία σε όλο τον οργανισμό. Σε αυτές τις επιπλοκές περιλαμβάνονται η αμφιβληστροειδοπάθεια (έχουν επηρεαστεί τα αγγεία του ματιού), η καρδιαγγειακή νόσος, η νεφροπάθεια και η Διαβητική νευροπάθεια.

Διαβητική Κετοξέωση (ΔΚΟ)

Η κατάσταση αυτή οφείλεται στα πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα ως αποτέλεσμα της πλήρους έλλειψης ινσουλίνης

Διαβάστε εδώ περισσότερα Για τον ΣΔτ1

Η Διαβητική κετοξέωση είναι μια οξεία και επικίνδυνη επιπλοκή του σακχαρώδους Διαβήτη (ΣΔ), θεωρείται επείγον περιστατικό και απαιτεί την άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο. Η κατάσταση αυτή οφείλεται στα πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα ως αποτέλεσμα της πλήρους έλλειψης ινσουλίνης.

Η ΔΚΟ αριθμεί περίπου 13 περιπτώσεις ανά 100.000 κατοίκους και μπορεί να είναι το πρώτο σημείο ΣΔ τύπου 1. Περίπου το 15-25% των παιδιών με πρωτοδιάγνωστο σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 (ΣΔ1) παρουσιάζεται με Διαβητική κετοξέωση, ενώ το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο ανησυχητικό 70% σε παιδιά κάτω των 2 ετών.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Υπεργλυκαιμία (υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα), κέτωση (κετόνες στο αίμα και στα ούρα), μεταβολική οξέωση (αλλαγή του pH του αίματος), κόπωση, πολυδιψία και πολυουρία, αφυδάτωση, ταχύπνοια, όξινη μυρωδιά ή μυρωδιά φρούτων στην αναπνοή, μειωμένη όρεξη, ναυτία, έμετους και πόνος στην κοιλιά. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις παρατηρούνται υπόταση και κυκλοφορική καταπληξία (shock).

Ποια είναι τα αίτια;

Λόγω της έλλειψης ινσουλίνης τα κύτταρα δεν μπορούν να προσλάβουν τη γλυκόζη από το αίμα

Η ΔΚΟ είναι επιπλοκή του σακχαρώδους Διαβήτη που οφείλεται στην έλλειψη ινσουλίνης και στη μη ελεγχόμενη αύξηση των ορμονών του stress (γλυκαγόνη, κορτιζόλη, αυξητική ορμόνη, κατεχολαμίνες). Λόγω της έλλειψης ινσουλίνης τα κύτταρα δεν μπορούν να προσλάβουν τη γλυκόζη από το αίμα (άρα δεν έχουν καύσιμη ύλη) με αποτέλεσμα ο οργανισμός μας να κινητοποιεί εκτός από μηχανισμούς για αύξηση του σακχάρου (θεωρώντας πως αυτό είναι χαμηλό) και μηχανισμούς για χρήση άλλων καυσίμων όπως τα λίπη. Αυτό έχει ως συνέπεια τη σημαντική αύξηση της νεογλυκογένεσης και της λιπόλυσης, δυο διαδικασιών που οδηγούν σε αύξηση της γλυκόζης στο αίμα. Η αύξηση της γλυκόζης στο αίμα οδηγεί στη αποβολή ενός μέρους της με τα ούρα, γεγονός που οδηγεί στην εμφάνιση συμπτωμάτων πολυουρίας, αφυδάτωσης και απώλειας ηλεκτρολυτών. Παράλληλα η λιπόλυση οδηγεί σε κετογένεση και τελικά σε μεταβολική οξέωση (μεταβολή του pH του αίματος).

Η υπεροσμωτική υπεργλυκαιμική κατάσταση (ΥΥΚ)

Είναι μία επείγουσα κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονη υπεργλυκαιμία, αλλά χωρίς να υπάρχει οξέωση

Διαβάστε εδώ περισσότερα Για τον ΣΔτ2

Η υπεροσμωτική υπεργλυκαιμική κατάσταση (ΥΥΚ) μαζί με τη Διαβητική κετοξέωση αποτελούν τις δυο πιο σοβαρές οξείες μεταβολικές επιπλοκές του σακχαρώδους Διαβήτη. Μπορούν να παρατηρηθούν τόσο σε άτομα με σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 όσο και τύπου 2, ωστόσο πιο συχνά εμφανίζεται σε άτομα μεγάλης ηλικίας με σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Είναι μία επείγουσα κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονη υπεργλυκαιμία αλλά χωρίς να υπάρχει οξέωση. Η βαριά υπεργλυκαιμία προκαλεί υπερβολική διούρηση με αποτέλεσμα την αφυδάτωση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω υπεργλυκαιμία. Ιδίως στους ηλικιωμένους, η ΥΥΚ μπορεί να εξελιχθεί σε διάστημα ημερών έως εβδομάδων.

Διαβητική Νευροπάθεια

Ο Διαβήτης μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα νεύρα σε όλο το σώμα

H νευροπάθεια είναι ο ιατρικός όρος για τη βλάβη των νεύρων, η οποία μπορεί να οφείλεται σε ποικίλα αίτια. Η νευροπάθεια που οφείλεται στο ΣΔ καλείται Διαβητική Νευροπάθεια (ΔΝ). Αυτή μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα με την πέψη, στυτική δυσλειτουργία αλλά και να επηρεάσει πολλές άλλες λειτουργίες. Μεταξύ των περιοχών που προσβάλλονται συνηθέστερα είναι τα άκρα, ιδίως τα πόδια. Νευρική βλάβη σε αυτούς τους τομείς ονομάζεται περιφερική νευροπάθεια, και μπορεί να οδηγήσει σε πόνο, τσούξιμο και απώλεια αίσθησης. Ο Διαβήτης μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα νεύρα σε όλο το σώμα. Ωστόσο στο 75% των περιπτώσεων έχουμε περιφερική συμμετρική Διαβητική νευροπάθεια (ΠΣΔΝ). Η κατάσταση αυτή είναι παρούσα σε 1 στους 5 ασθενείς με Διαβήτη τύπου 1 και 1 στους 10 ασθενείς με πρωτοδιαγνωσμένο Διαβήτη τύπου 2. Μετά από 10 χρόνια, οι μισοί ασθενείς με Διαβήτη τύπου 2 έχουν ΠΣΔΝ. Nευροπαθητικός πόνος είναι ο πόνος που προκαλείται από βλάβη του σωματοαισθητικού νευρικού συστήματος είτε περιφερικά (περιφερικός νευροπαθητικός πόνος) είτε κεντρικά (κεντρικός νευροπαθητικός πόνος).

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της Διαβητικής νευροπάθειας περιλαμβάνουν πόνο, κάψιμο, μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα δάχτυλα ή τα πόδια και ακραία ευαισθησία στην αφή.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της Διαβητικής νευροπάθειας περιλαμβάνουν πόνο, κάψιμο, μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα δάχτυλα ή τα πόδια και ακραία ευαισθησία στην αφή. Η Διαβητική νευροπάθεια συνήθως επηρεάζει και τις δύο πλευρές του σώματος. Τα συμπτώματα συνήθως εντοπίζονται για πρώτη φορά στα δάχτυλα των ποδιών και με την πρόοδο της νόσου ανεβαίνουν προς τα πάνω.

Τα αίτια

Ένας στους 4 ασθενείς με ΣΔ2 έχει χαρακτηριστικά ενδεικτικά βλάβης των νεύρων κατά τη στιγμή της διάγνωσης

Όπως τεκμαίρεται από τον τίτλο, αίτιο της Διαβητικής Νευροπάθειας είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ). Ένας στους 4 ασθενείς με ΣΔ2 έχει χαρακτηριστικά ενδεικτικά βλάβης των νεύρων κατά τη στιγμή της διάγνωσης. Η κατάσταση αυτή έχει σχετιστεί με τα επίπεδα γλυκόζης, το ύψος του ασθενούς, το κάπνισμα, την αρτηριακή πίεση, το βάρος και τα επίπεδα λιπιδίων.

Συνήθως η κλινική εξέταση είναι αρκετή για να θέσει τη διάγνωση της Διαβητικής Νευροπάθειας. Ωστόσο, μετά από υπόδειξη του γιατρού σας, μπορεί να χρειαστούν και πιο εκτεταμένες εξετάσεις.

Δεν υπάρχει θεραπεία για την Διαβητική Νευροπάθεια. Αυτό που θα πρέπει να ελεγχθεί είναι η εξέλιξη της νόσου και η μείωση των επώδυνων επιπλοκών της. Ο τρόπος του ελέγχου είναι η καλή γλυκαιμική ρύθμιση, ο έλεγχος του πόνου και η φροντίδα των άκρων.

Υπογλυκαιμία

Ως υπογλυκαιμία ορίζουμε τα χαμηλά επίπεδα σακχάρων στο αίμα

Ως υπογλυκαιμία ορίζουμε τα χαμηλά επίπεδα σακχάρων στο αίμα. Όταν τα επίπεδα αυτά είναι πολύ χαμηλά τότε το σώμα δεν μπορεί να προσλάβει την ενέργεια που χρειάζεται για να λειτουργήσει.

Η υπογλυκαιμία μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά και να έχει διαφορετικά συμπτώματα στον καθένα, υπάρχουν όμως κάποια κοινά συμπτώματα όπως:

  • Αδυναμία
  • Εφίδρωση
  • Πείνα
  • Κόπωση
  • Θολή όραση
  • Ελλειμματική προσοχή
  • Πονοκέφαλοι

Η υπογλυκαιμία μπορεί να συμβεί για διάφορους λόγους και κάποιοι από τους πιο κοινούς είναι η μεγάλες δόσεις ινσουλίνης, η παράλειψη γευμάτων, η έντονη σωματική δραστηριότητα και η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ.

Αν δεν παραλείπετε τα γεύματα σας, τρώτε αρκετούς υδατάνθρακες, προσαρμόζετε τη διατροφή σας στις καθημερινές σας ανάγκες για ενέργεια, έχετε μέτρο στην κατανάλωση αλκοόλ και ακολουθείτε με συνέπεια την αντιδιαβητική σας αγωγή (όπως έχετε συμφωνήσει με το γιατρό σας) τότε θα μπορέσετε να αποφύγετε τις υπογλυκαιμίες.

Αν αισθανθείτε ότι βιώνετε υπογλυκαιμία ακολουθήστε τις συμβουλές του ιατρού σας και προσπαθήστε να καταναλώσετε την απαραίτητη ποσότητα υδατανθράκων. Ένα ρόφημα με ζάχαρη, γλυκά, χυμός ή τζελ γλυκόζης μπορούν να σας βοηθήσουν.

Διαβητικό Πόδι

Το Διαβητικό πόδι είναι μια κατάσταση που μπορεί να αποφευχθεί και να ελεγχθεί με τακτική φροντίδα των ποδιών.

Τα άτομα με Διαβήτη έχουν υψηλότερες πιθανότητες να αποκτήσουν πρόβλημα στα πόδια τους, εξαιτίας της υψηλής συγκέντρωσης σακχάρου στο αίμα τους. Οι επιπλοκές αυτές είναι προοδευτικές και αν δεν αντιμετωπιστούν μπορεί να οδηγήσουν σε έλκη και μολύνσεις και σε έσχατο σημείο σε ακρωτηριασμούς. Το Διαβητικό πόδι είναι μια κατάσταση που μπορεί να αποφευχθεί και να ελεγχθεί με τακτική φροντίδα των ποδιών.

Η εξέταση των ποδιών θα πρέπει να είναι μέρος της ρουτίνας της επίσκεψης σας στον γιατρό. Αν ο γιατρός σας επισημάνει ότι έχετε πιθανότητες να εμφανίσετε επιπλοκές στα πόδια σας θα πρέπει να είστε ακόμα πιο προσεκτικοί.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Συχνά η επιπλοκή αυτή ξεκινά με μια μικρή εκδορά του δέρματος στο πόδι και εξελίσσεται σε έλκος.

Συχνά η επιπλοκή αυτή ξεκινά με μια μικρή εκδορά του δέρματος στο πόδι και εξελίσσεται σε έλκος. Υπάρχει πιθανότητα να μην νιώσετε κάποιο πόνο εξαιτίας της απώλειας αίσθησης στο κάτω άκρο.

Θα πρέπει να προσέχετε αν βλέπετε τα πόδια σας ερυθρά, ζεστά ή πρησμένα. Εάν υπάρχει κάποιος τραυματισμός στο πόδι και αν γενικά δεν αισθάνεστε καλά.

Αν αντιληφθείτε κάποιο τέτοιο σημάδι καλό θα ήταν να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας.

Σε περίπτωση που εμφανιστεί το πρόβλημα, ο γιατρός σας θα σας καθοδηγήσει στην κατάλληλη αγωγή που θα πρέπει να ακολουθήσετε, ώστε να αποφύγετε οποιαδήποτε επιδείνωση.

Καρδιαγγειακή Νόσος

Τα άτομα με σακχαρώδη Διαβήτη έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίζουν καρδιαγγειακή νόσο

Οι βλάβες στην καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία, γενικά, περιγράφονται με τον όρο Καρδιαγγειακή νόσος. Τα άτομα με σακχαρώδη Διαβήτη έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίζουν καρδιαγγειακή νόσο που στην πιο ακραία μορφή της εμφανίζεται ως έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Η ύπαρξη Διαβήτη έχει αποδειχθεί ότι επιδεινώνει την κατάσταση των αγγείων. Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα παραμένουν υψηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης αθηρωματικής πλάκας και απώλειας της πλαστικότητας των αιμοφόρων αγγείων. Όταν συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου όπως παχυσαρκία, κάπνισμα, υψηλή αρτηριακή πίεση και υψηλά επίπεδα χοληστερόλης τότε οι πιθανότητες εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου πολλαπλασιάζονται.

Αλλαγές στο τρόπο ζωής όπως η ελάττωση ή η διακοπή του καπνίσματος, ο έλεγχος του σωματικού βάρους, η ένταξη της σωματικής δραστηριότητας στην καθημερινή ζωή βοηθούν στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.

Ειδικά για τα άτομα με σακχαρώδη Διαβήτη ο καλός γλυκαιμικός έλεγχος, η συμμόρφωση στις θεραπευτικές οδηγίες που έχουν δοθεί και η τακτική παρακολούθηση των υπολοίπων παραγόντων κινδύνου είναι σημαντικές παράμετροι, ώστε να αποφευχθούν οι πιο σημαντικές καρδιαγγειακές επιπλοκές.

Αμφιβληστροειδοπάθεια

Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια βλάβη που επηρεάζει τα μάτια των ατόμων με σακχαρώδη Διαβήτη

Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια βλάβη που επηρεάζει τα μάτια των ατόμων με σακχαρώδη Διαβήτη. Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας βρίσκεται στην πίσω επιφάνεια του ματιού και είναι ένα σημείο, με ένα δίκτυο μικρών αιμοφόρων αγγείων, κρίσιμο για την μεταφορά των οπτικών ερεθισμάτων προς τον εγκέφαλο.

Αν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα παραμένουν υψηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα αυτό επηρεάζει τη φυσιολογία και των μικρών αιμοφόρων αγγείων του αμφιβληστροειδούς. Οι βλάβες των αγγείων μπορούν να προκαλέσουν δυσλειτουργία του αμφιβληστροειδούς και σε ακραίες καταστάσεις να οδηγήσουν έως και σε τύφλωση.

Ο έλεγχος των ματιών πρέπει να είναι μέρος της εξέτασης των ατόμων με Διαβήτη και θα πρέπει να είναι ενήμεροι για τυχόν συμπτώματα, όπως είναι η θολή όραση, τα τυφλά σημεία κα.

Ο καλός γλυκαιμικός έλεγχος είναι σημαντικός, ώστε να αποφευχθεί η εμφάνιση ή επιδείνωση της αμφιβληστροειδοπάθειας.

Ο Διαβήτης φαίνεται να εμπλέκεται και σε άλλες παθήσεις των ματιών, όπως είναι ο καταρράκτης και το γλαύκωμα.

Διαβητική Νεφροπάθεια

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης επηρεάζει τη φυσιολογία των αιμοφόρων αγγείων και κατ’ επέκταση τη λειτουργία τους

Στους νεφρούς υπάρχουν πολλά μικρά αιμοφόρα αγγεία (που ονομάζονται σπειράματα) και ως βασική λειτουργία έχουν την αποβολή του πλεονάσματος νερού, χημικών ουσιών και ό,τι άλλο δεν είναι χρήσιμο στον οργανισμό, μέσω των ούρων. Ο Σακχαρώδης Διαβήτης επηρεάζει τη φυσιολογία των αιμοφόρων αγγείων και κατ’ επέκταση τη λειτουργία τους. Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και η μακροχρόνια διατήρηση αυτών των επιπέδων μπορεί να προκαλέσει μείωση της νεφρικής λειτουργίας. Η μείωση της ικανότητας των νεφρών να εκτελέσουν σωστά αυτή τη λειτουργία ονομάζεται νεφρική νόσος. Στην αρχή αυτή η κατάσταση μπορεί να μην έχει συμπτώματα. Όσο χειροτερεύει η νεφρική λειτουργία μπορεί να εμφανιστούν σημάδια, όπως οίδημα στα πόδια. Η νεφρική νόσος έχει διάφορα επίπεδα βαρύτητας και εξελίσσεται όσο περνά ο χρόνος. Σε ακραία κατάσταση έχει τη μορφή νεφρικής ανεπάρκειας. Είναι σημαντικό τα επίπεδα γλυκόζης να διατηρούνται όσο πιο κοντά γίνεται στο φυσιολογικό με στόχο την προστασία των νεφρών.

Σε συνεννόηση με τον γιατρό τους τα άτομα με σακχαρώδη Διαβήτη μπορούν να κάνουν τους απαραίτητους ελέγχους (έλεγχος ούρων, αιματολογικές εξετάσεις) και να χαράξουν την κατάλληλη στρατηγική για την αντιμετώπιση του Διαβήτη τους και της επίπτωσης που έχει στους νεφρούς τους.

Πηγές Αναφοράς

  • Cardiovascular Disease and Risk Management, Standards of Medical Care in Diabetes—2017, Diabetes Care: Jan. 2017 Volume 40, Supp 1 S75
  • Microvascular Complications and Foot Care, Standards of Medical Care in Diabetes—2017, Diabetes Care: Jan. 2017 Volume 40, Supp 1 S88
  • https://www.diabetes.org.uk/Guide-to-diabetes/Complications/Hypos-Hypers/
  • Ελληνικά Διαβητολογικά χρονικά 24, 4: 220-234, 2011 last accessed 15/05/2017
  • https://www.iatropedia.gr/encyclopedia/diavitiki-ketoxeosi/
  • https://www.paidiatriki.gr/diabitiki_ketoxeosi/
  • https://el.wikipedia.org/wiki/Διαβήτης_(ασθένεια)
  • Diabetes Care 2015 Sep; 38(9): 1638-1642.
  • https://www.endo.gr/σακχαρώδης-διαβήτης/
  • https://www.ede.gr/wp-content/uploads/2012/odigies.pdf
  • Κατσίκη Ν., Ελληνικά Διαβητολογικά Χρονικά 20, 4: 307 – 318, 2007
  • https://www.hasd.gr/innet/UsersFiles/ngda/documents/Xronika/4_2007/05_Katsiki.pdf
  • https://www.idf.org/complications-diabetes
  • Ελληνικά Διαβητολοηγικά χρονικά 2011 24 (235-244)
  • Diabetes Care 2017;40:136–154
  • https://healmynerves.com/nerve-info/myths-about-neuropathy/

06 2017

Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμόδιου επαγγελματία υγείας.